Zaman yolculuğu kuşkusuz bilim-kurgu dizilerinin en çok kullandığı konseptlerden biri. Bilinmeyene duyulan merak dolayısıyla herkesin son derece ilgisini çeken bu olgu eğer gerçek olsaydı, neler olabileceğini farklı şekillerde yorumlayan dizilere gelin bir göz atalım;
Liste bir sıralama belirtmemektedir.
1. Doctor Who
Belki de hiç bir dizi zaman yolculuğunu bu kadar çok benimseyip böyle harika bir karakter üzerinden anlatmamıştır. 23 Kasım 1963 tarihinde başlayan ve belirli dönemlerde ara vermiş olmasına rağmen tam 52 senedir devam eden Doctor Who, Gallifrey adlı galakside yaşayan ve Time Lord yani Zaman Lordu olan Doktor’un, türünün son örneği olarak Dalekler ile girilen savaşta hayatta kalmasını ve TARDIS (küçük bir telefon kulübesi görünümünde fakat içinde çok fazla oda hatta yüzme havuzu bulunur) adlı zaman makinesi ile yolculuk yaparken yaşadığı maceraları konu alır. Hücre yenilenmesi sayesinde neredeyse ölümsüz olan Doktor (bu yenilenmelerde Doktoru oynayan kişi değişir), hemen hemen tüm hikayelerinde Dünyalı bir yol arkadaşı ile seyahat eder ve olmaması gereken kötü olayları önleyerek evrenin güvenliğini sağlar.
6 adet spin-off’u bulunan dizinin, bir çok bölümünde tarihi kişiliklerle de tanışırız. Bunlara Agatha Christie (The Unicorn and the Wasp), Van Gogh (Vincent and the Doctor, The Pandorica Opens), Charles Dickens (The Unquiet Death) ve daha bir çok tarihi kişilik örnek gösterilebilir.
Not: Doctor Who spin-off’u olan ve zaman yolculuğu içeren Torchwood’da izlenebilir dizilerden.
2. Lost
Oyunları, ödülleri, bir çok diziye esin kaynağı olması, göndermelerde bulunması, 20 milyonu bulmuş izleyici kitlesi ile Lost, yayınlandığı dönemde Türkiye’deki yabancı dizi kültürünün patlamasını sağlayan bir kaç diziden biri. Kısaca tanımlamak gerekirse, bir uçak kazası sonucunda, nerede olduklarını bilmedikleri bir adaya düşen bir grup insanın maceralarını anlatan dizi, tabi ki bu cümlede bahsedilenden çok daha fazlası. Her bölümde ada ve mahsur kalanlar hakkında şok edici gerçekler öğrendiğimiz, şaşırmaktan adeta yorulduğumuz dizinin, kullandığı temalardan sadece biri zaman yolculuğu. Aslında yolculuğun yanında zamanda sıçramaların da çok sık tekrarlanan bir tema olduğunu belirtmek gerek bu noktada. 3. sezonda Desmond karakteri ile başlı başına kullanılan tema, diğer sezonlarında önemli bir parçası haline gelmiştir. (Özellikle 5. sezon)
3. Alcatraz
J.J.Abrams imzalı Alcatraz, maalesef Abrams’ın diğer dizileri (Fringe, Lost, Alias) kadar uzun soluklu olmadı ve beğenilmedi. Fakat oldukça yaratıcı, tarihe dokunan ve yaklaşık beş-altı bölüm süresince güzel ilerleyen bir dizi olduğunu söylemeden geçemeyeceğim. Sadece her bölüm kendini tekrarlayan teması, devamında insanların sıkılmasına ve diziyi bırakmasına yol açtı.
Alcatraz adlı dünya çapında ünlü olan ve önemli suçluların tutulduğu hapishaneyi konu alan dizi, 21 Mart 1963 yılında 256 mahkum ve 46 gardiyanın ortada hiç bir sebep olmaksızın bir anda ortadan kaybolmasını ve aradan seneler geçtikten sonra günümüzde hiç yaşlanmadan ortaya çıkmasını konu alıyor. Tabi ki suçlular ortaya çıktıklarında büyük ölçüde tehlike arz ediyorlar, bu sebeple de olacakları engellemek için Sarah Jones, Jorge Garcia ve Sam Neill‘in oluşturduğu üç kişilik grup hem onları yakalamaya çalışıyor, hem de bu esrarengiz kayboluşun sebebini araştırıyor.
4. 11.22.63
Yine bir J.J. Abrams dizisi. Fakat bu sefer işin içinde Stephen King de var! Hulu‘da yayınlanmaya devam eden, IMDb üzerinden 9 gibi yüksek bir rakamla açılış yapan ve sekiz bölümden henüz ikisi yayınlanan dizi, aslında bir King romanı. Bilindiği üzere King’in son projesi Under the Dome iptal edildi, fakat King hiç durmadan bir sürü proje ile uğraşıyor, biri bitmeden diğerine başlıyor, hatta bazen konuk oyuncu olarak bile karşımıza çıkıyor. Bu da onun son işlerinden.
Dizi, sıradan bir İngilizce öğretmeni olan Jake Epping’in (James Franco) bir anda zaman yolculuğu yaparak 1960’a gitmesi ve 1963’te düzenlenecek olan John F. Kennedy suikastini önlemeye çalışmasını konu ediniyor. Kadrosu, 60ların oldukça mükemmel bir kurgusunun yaratılması ve gerçekten de olayların yaşandığı mekanlarda çekim yapılması dolayısıyla, dizi şimdiden başarısını garantilemiş gibi gözüküyor.
5. Crime Traveller
1997 yılında BBC‘de yayınlanmaya başlayan (maalesef çok kısa bir süre) ve yayınlandığı dönemde 8 milyon düzenli izleyici kitlesi bulunan Crime Traveller, suçları çözmek için zaman yolculuğunun kullanıldığı ve Agatha Christie’nin meşhur dedektifi Poirot’dan esinlenilerek, İngilizlerin ünlü gizem yazarı Anthony Horowitz tarafından yaratılan bilim-kurgu dizisidir.
Dedektif Jeff Slade babasının yaptığı zaman makinesi sayesinde zamanda geri gidebilmektedir. Bu makineyi de, bilim insanı Holly Turner’la beraber suçları çözmek için kullanır.
Ayrıca dizide zaman yolculuğu ile ilgili katı kurallar da mevcuttur. Aynı ana iki defa seyahat edemezsin, geçmişteki kendinle asla tanışmamalısın, geçmişi asla değiştirmemelisin gibi…
6. Fringe
Tartışmasız son on yılın en iyi bilim-kurgu dizilerinden olan (J.J.’in Lost ile beraber bence en iyi dizisi), 9 milyondan fazla izleyici kitlesine ulaşmış Fringe, zaman yolculuğunun yanı sıra bir sürü bilimsel teorinin ve paradoksun işlendiği, mükemmel kurgusu ile heyecan düzeyini sürekli yüksek tutmuş bir fenomen.
Bundan sonrası dizi ile ilgili spoiler içerir.
Dizide Observer (gözlemci) adı verilen kel varlıklar için zaman kavramı bizimkinden oldukça farklıdır. Baştan sona istedikleri her yere seyahat edebilen bu varlıklar, tarihteki önemli olaylarda arka planda durup ana tanıklık ederler. Tabi ki bu durumda önemli olay, dizimizin geçtiği zaman dilimidir. Fakat bu tanımdan yola çıkarak Observer’ların ana hikaye olduğu gibi bir çıkarım yapmak doğru değil, bu sadece dizinin zaman yolculuğu ile olan bağlantılarından en önemlisi. Bir FBI ajanı olan Olivia Dunham, bilim adamı Walter Bishop ve oğlu Peter Bishop ile yardımcıları Astrid’in suç dosyalarını çözmesi, dizinin ana konusunu oluşturuyor.
Yavaş yavaş, bölümler ilerledikçe parçaların yerine oturduğu dizide, zaman yolculuğu ile beraber işlenen en önemli temalardan bir diğeri ise paralel evrenlerdir. Baş rollerden çılgın bilim-adamı Walter Bishop tarafından keşfedilen, paralel evrenleri görmeye yarayan bir nevi pencere ve diğer evrenlere açılan, ‘soft spot’ adı verilen noktalar sayesinde, diğer evrenleri de deneyimleme şansına sahip oluruz.
Dizinin geçtiği zaman dilimine göre farklılık gösteren jenerikleri de,izleyicilere bahşedilen bir başka güzelliktir.
7. Legends of Tomorrow
Henüz 5 bölüm yayınlanmış olan Legends of Tomorrow, The Flash ve Arrow dizilerinin spin-off’u ve DC çizgi-romanlarından uyarlanan karakterlerden oluşmakta. Flash ve Arrow ile aynı kurgusal evrende geçen dizi, Time Master olan Rip Hunter adlı karakterin günümüze gelip, Vandal Savage adlı süper kötünün dünyayı ve zamanın kendisini yok etmesini önlemeye çalışmak amacı ile bir grup iyi ve kötü kahramanı bir araya getirmesini konu alıyor.
Dizinin baş rolleri adeta Flash ve Arrow kadrosundan gelenlerden oluşuyor. Dominic Purcell (Heat Wave), Wentworth Miller (Captain Cold), Brandon Routh (Ray Palmer), Victor Garber (Martin Stein), Arthur Darvill (Rip Hunter), Caity Lotz (Sara Lance), Franz Drameh (The Firestorm) dizinin ana karakterlerinden bazıları.
8. 12 Monkeys
Terry Matalas (Enterprise, Nikita, Terra Nova) ve Travis Fickett’in (Nikita, Terra Nova) yazar koltuğunu paylaştığı Syfy dizisi 12 Monkeys, aynı adlı 1995 yapımı Terry Gilliam filminin dizileştirilmiş hali.
Bir zaman yolcusu olan James Cole (Aaron Stanford) normalde 2043 yılında yaşamaktadır. Fakat günümüz zamanında “The Army of the Twelve Monkeys” tarafından dünyaya salınan bir virüs yüzünden, 2043 yılındaki dünya nüfusunun %93.6’sı yok olmuştur. Bunu durdurmak için geçmişe gelen Cole’a, zeki virolojist Cassandra Railly (Amanda Schull) ve matematik dahisi olmasının yanı sıra zihinsel problemleri olan Jennifer Goines (Emily Hampshire) yardım edecektir.
2. sezon onayı alan dizi, 18 Nisan’da ikinci sezonun ilk gösterimini gerçekleştirecek.
9. Quantum Leap
1989-1993 yılları arasında NBC kanalında, 5 sezon boyunca yayınlanmış olan Quantum Leap, yayınlandığı dönemde oldukça izleyici toplamış bir bilim-kurgu dizisidir. Dizinin her bölümünde, olaylar bağımsız hikayelerden oluşur ve bölümün son dakikalarında, gelecek bölümün ilk sahneleri yayınlanırdı.
Amerikan Hükümeti Quantum Leap adını verdikleri bir proje yürütmektedir. Bu projeye dahil olan Dr. Sam Beckett (Scott Bakula), onu yönlendiren iş arkadaşı Albert Calavicci’nin (Dean Stockwell) yardımları ile (bu yardım arkadaşının bulunduğu zamanda holografik olarak görünerek konuşması dolayısı ile gerçekleşir) zaman yolculuğu yaparak, tanımadığı insanların veya canlıların bedenine bürünür. Fakat bedenine girdiği kişi ile ilgili hiç bir bilgisi olmadığı için bazen sıkıntılar söz konusu olabilir. Tarihsel olaylara da yer verilen dizinin son sezonunda, Lee Harwey Oswald bölümü kurgu dalında Emmy kazanmıştır.
10. Outlander
Daha önce Battlestar Galactica ve Star Trek gibi iki kült dizinin yapımcılığını üstlenmiş Ronald D. Moore‘un, yine yapımcı koltuğunda oturduğu dizi, Amerikalı yazar Diana Gabaldon’un kitaplarından uyarlandı.
Bir çok temayı içinde barındıran dizi, 1945’te yaşayan Claire Randall (Caitriona Balfe) adlı evli bir ikinci dünya savaşı hemşiresinin, bilinmeyen nedenlerden ötürü 1743 yılına zaman yolculuğu gerçekleştirmesini, gittiği yerde hayatı tehdit altında olduğu için zorla Jamie Fraser (Sam Heughan) adlı bir savaşçı ile evlendirilmesini konu alıyor. Bu iki adama da sevgi duymaya başlayan (zaten biri normal zamanda evlendiği eşi) Claire istemeden de olsa, oldukça heyecanlı ve zor bir maceraya atılıyor.
Müzikleri, anlatım şekli, atmosferi ve oyuncuları ile büyük bir başarı yakalayan dizinin, 8. romanı 2014 yılında yayınlandı. Dizinin 2. sezonu ise 9 Nisan’da başlayacak.
11. Life on Mars (UK)
İngiliz, Amerikan, İspanyol ve Rus versiyonları bulunan Life on Mars, uyarlamalarının çokluğundan da tahmin edileceği üzere, oldukça beğenilen bir “polisiye-zamanda yolculuk” dizisi. Asıl versiyonu İngilizlere ait olan ve BBC kanalında yayınlanan dizi, 17 bölümden oluşuyor ve Ashes to Ashes adlı 2 yıllık bir devam serisi mevcut.
Greater Manchester Polislerinden biri olan Sam Tyler (John Simm) 2006 yılında bir arabanın kendisine çarpması sonucunda trafik kazası geçirir. Uyandığında 1973 yılında olan Tyler, 2006’da çalıştığı polis departmanının 1973’teki halinde fakat bir alt rütbede çalıştığını fark eder. Dizi boyunca bütün olanlara anlam bulmaya çalışan Tyler, zamanda geriye mi gittiğini, delirdiğini mi, yoksa komada bir rüya gördüğünü mü merak etmektedir.
Dizi adını David Bowie’nin aynı isimli meşhur şarkısından almaktadır.
12. Time Trax
İlk kez 1993 yılında gösterimini gerçekleştirmiş olan Amerikan-Avustralya ortak yapımı Time Trax, ileride hapishaneden kaçan suçluları durdurmak ve yakalamak adına geçmişte geriye giden bir polisin maceralarını anlatmaktadır.
Diziye ismini veren zaman makinesinin adı Trax’tir. Darian Lambert (Dale Midkiff) adlı polis memuru makinenin yardımı ile zamanda 200 yıl geriye gidip 1993 yılına gelmiş ve SELMA diye kısaltılmış bir makinenin kadın görüntüsündeki hologramı yardımıyla kaçan suçluları yakalamaktadır. 2 sezon süren dizi 44 bölümden oluşmaktadır.
13. 5ive Days to Midnight
2004 yılında Sci Fi Kanalı tarafından yayınlanan beş bölümlük mini- dizi, J.T. Neumeyer (Timoty Hutton) adlı bir fizikçinin, bir evrak çantası keşfettikten sonra içindeki bilgilerin beş gün içerisinde öleceğini göstermesi sonucunda yaşanan olayları konu alır.
Her bölüm reklamlarla beraber bir saat sürmektedir ve o gün olan olaylarla alakalı günü anlatır. İlk bölüm, ilk iki günün ve olayın anlaşılması için bir nevi açıklama görevi görmektedir.
14. Continuum
Aksiyon, macera, polisiye, bilim-kurgu… Ne ararsanız var diyebiliriz bu Kanada yapımı dizi için. Dedektif Kiera, 2077 yılındaki suçlarının bedelinden kaçıp 2012 yılına gelen bir grup teröristin peşinden, zaman yolculuğu yaparak Vancouver’a gelir. Bu grubun amacı, kaçmak için geçmişe gelmişken onu değiştirip kendi istekleri doğrultusunda şekillendirmek ve bu sayede geleceğe de hakim olmaktır. Ama açılışında da belirtildiği gibi, teröristler Kiera’yı (Rachel Nichols) ve ona yardım eden bilgisayar dahisi arkadaşı Alec’i (Erik Knudsen) hesaba katmamışlardır.
Dizi boyunca, zaman yolculuğunun doğası ile ilgili bir çok teori de ortaya atılmıştır.
15. Futurama
Emmy ödüllü bu yetişkin seri, Fox tarafından yaratılmış ve 7 sezon boyunca yayın hayatına devam etmiştir. Dizi, New York’ta sıradan bir pizza dağıtıcısı olan Phillip J.Fry isimli gencin, 2000 yılında dondurulduktan sonra 2999 yılında uyanmasını ve Fry ile beraber, Planet Express Dağıtım Şirketi’nde çalışanların maceralarını konu alır. Dizinin bölümleri genelde Bender, Leela ve Fry’ı merkez almaktadır.
16. Terra Nova
Yıl 2149. Nüfus patlaması, kirlilik, insanların umursamazlığı sonucunda, artık dünyadaki yaşam neredeyse yok olmak üzeredir. Bunu engellemek adına bir önlem almak isteyen bilim dünyası, çözümü, zamanda geriye giderek bütün medeniyeti baştan yaratma fikrinde bulur. Zaman yolculuğu ile 85 milyon yıl geriye giden aile, Terra Nova adlı bölgeye yerleşir. Dizi, polis görevlisi Jim Shannon, karısı Elizabeth ve üç çocuğu Josh, Maddy ve Zoe çevresinde geçmektedir.
17. Star Trek
Bilmiyorum konusunu yazmaya gerek var mı? Bir çok devam serisi, romanı, filmi ve günlük hayattan çeşitli endüstrilere kadar her alanı etkilemiş olan efsane dizi Star Trek, kabaca, gezegende yaşayan diğer canlılar ile insanlar arasında bir federasyon kurulduktan sonra yaşanılan zamanda, Kaptan Kirk (William Shatner) ve takımının, gidilmemiş yerlere gitme cesaretini göstererek Atılgan Uzay Gemi’si ile yaptıkları 5 yıllık görev maceralarını anlatır.